Setsubun (節分) (tiết phân) là ngày trước ngày lập xuân, đánh dấu sự kết thúc của mùa đông. Đây là lễ hội truyền thống của Nhật, nhằm xua đuổi ma quỷ và chào đón năm mới theo lịch truyền thống (lịch âm). Setsubun thường được tổ chức vào ngày 3 tháng 2 hàng năm.
Các tục lệ trong ngày Setsubun
① Nghi thức ném đậu
Một nghi thức đặc biệt trong ngày Setsubun là nghi thức ném đậu đuổi ma quỷ (豆撒き: mamemaki). Các thành viên trong gia đình sẽ cùng ném đậu nành rang, gọi là đậu may mắn (福豆: fuku mame) ra ngoài cửa, hoặc ném vào một thành viên gia đình đeo mặt nạ quỷ (gọi là 鬼: oni)). Vừa ném mọi người vừa hô to: “Oni wa soto. Fuku wa uchi.” (Quỷ hãy cút ra. May mắn hãy vào nhà). Nghi thức này cũng rất phổ biến tại các trường học và nhà trẻ ở Nhật.
Ngoài tục lệ ném đậu còn có một số tục lệ truyền thống khác trong ngày Setsubun. Các gia đình sẽ trang trí nhà bằng cành cây có lá thiêng có gắn đầu cá gọi là Hiiragi-iwashi (柊鰯) để xua đuổi ma quỷ.
② Ăn cơm cuộn Ehomaki
Một tục lệ phổ biến khác là tục lệ ăn Ehomaki (恵方巻き), món cơm sushi cuộn dày tượng trưng cho may mắn.
Có bảy vị thần may mắn tượng trưng cho sự sung túc và hạnh phúc ở Nhật. Món cơm cuộn ehomaki thường bao gồm 7 nguyên liệu khác nhau tượng trưng cho bảy vị thần này. Không có quy tắc nào về các nguyên liệu để làm món ehomaki. Tuy nhiên, các nguyên liệu phổ biến gồm có lươn, trứng, và nấm shiitake. Điều quan trọng là bạn phải cuộn các nguyên liệu lại cùng với cơm và rong biển để tạo thành một cuộn cơm thật dày và không được cắt khi cuộn xong.
Eho có nghĩa là hướng may mắn, chỉ hướng của thần may mắn Toshitokujin. Mọi việc mà bạn làm hướng về hướng may mắn đó sẽ được coi là may mắn trong năm. Do đó, mọi người sẽ vừa ăn ehomaki vừa nhìn về hướng may mắn của năm để cầu mong sự thịnh vượng và sức khoẻ.
Hướng may mắn được thay đổi hàng năm. Hướng may mắn của năm nay là hướng Bắc – Tây Bắc.
Vậy ăn ehomaki như thế nào để may mắn?
Bạn cần tuân theo 3 nguyên tắc sau:
- Không được cắt cuộn cơm mà phải ăn cả cuộn, vì việc cắt cuộn cơm được cho là cắt đi may mắn của mình.
- Vừa ăn vừa nhìn về hướng may mắn của năm
- Ăn trong yên lặng cho tới khi hết cuộn cơm. Người ta tin rằng nếu vừa ăn ehomaki vừa nói thì sẽ làm cho may mắn biến mất.
Bạn có thể tự làm ehomaki tại nhà hoặc mua sẵn. Ehomaki được bán phổ biến tại các siêu thị, cửa hàng tiện lợi hoặc các quán sushi ở Nhật.
Bạn đã ăn Ehomaki cho ngày Setsubun năm nay chưa? Nếu chưa thì hãy ghé siêu thị mua ngay 1 phần cơm cuộn để rinh may mắn về nhà nhé.
*** Bài viết có tham khảo thông tin từ trang Live Japan.
Xin vui lòng không đăng lại nội dung trên trang này nếu không được phép của chúng tôi.
