Đối với du học sinh, việc làm thêm (Arubaito) không chỉ để kiếm thêm phí sinh hoạt trang trải cuộc sống đắt đỏ tại Nhật Bản mà còn là cơ hội để hiểu và có những trải nghiệm khó quên về cuộc sống và con người nước Nhật. Dù bạn chỉ làm việc bán thời gian nhưng công việc sẽ dạy bạn những điều quý giá mà trường học có thể không bao giờ dạy cho bạn. Thế nhưng, sự khác biệt về nền văn hóa, ngôn ngữ khiến chúng ta khó có thể hòa nhập nhanh trong môi trường làm việc của người Nhật, hoặc có những lỗi chúng ta nghĩ đó là nhỏ nhặt nhưng trong mắt người Nhật nó lại là điều “không thể chấp nhận được”. Vậy nên, bài viết này mình sẽ tổng hợp những lỗi rất dễ mắc phải và là điều khiến bạn dễ bị “mất điểm” khi đi làm thêm ở Nhật.
① Trễ giờ
Đây là lỗi dễ bị mắc phải nhất ở người nước ngoài, đặc biệt là du học sinh. Do du học sinh chủ yếu là thiên về việc học tập ở trường nên đôi khi không đảm bảo được thời gian khi đi làm. Người Nhật thật sự rất quan trọng giờ giấc, một khi họ đã đăng ký giờ nào thì dù cho bất cứ chuyện gì xảy ra họ cũng cố hết sức thu xếp để không làm ảnh hưởng công việc, ảnh hưởng đến tập thể. Người nước ngoài thường hay “giờ dây thun”, cứ luôn nghĩ trên hai ba phút cũng không sao, nhưng ở Nhật, trễ một phút cũng là trễ.
Ở quán Sushi trước đây mình làm thêm có rất nhiều du học sinh người Việt, mỗi ngày gần như đều có người đi muộn với những lý do không chính đáng: Ngủ quên, bận tìm đồng phục v.v… nên quán đó đã lập ra một quy định là: Trễ 1 phút thì trừ lương 15 phút. Có thể khi nghe bạn sẽ thấy quy định này thật quá khắc khe, tuy nhiên nó thật sự đã có hiệu quả ngay lập tức.
Một người Nhật làm cùng đã từng chia sẻ thật tâm với mình rằng: Ở Nhật, trong công việc bạn có thể tiếp thu chậm, có thể không nhiệt tình nhưng bạn nhất định phải đảm bảo được thời gian. Nếu bạn hay đi trễ, hay trốn việc như thế thì lịch làm của bạn sẽ bị cắt giảm, nặng hơn nữa là đuổi việc. Vậy nên, nếu bạn có việc đột xuất không thể đến đúng giờ thì hãy gọi báo cho nơi làm trước khoảng một tiếng để có thể sắp xếp công việc.
② Nghỉ không xin phép
Kế tiếp là việc nghỉ không xin phép. Mình tin rằng ở bất kỳ quốc gia nào, công ty nào đi chăng nữa thì việc nghỉ không xin phép là vô cùng thất lễ và là hành động ích kỷ, thiếu tôn trọng công việc. Hãy thử tưởng tượng, bạn nghỉ ngang như thế, không một lý do, không một cuốc điện thoại, ai sẽ là người thay bạn vào công việc hôm ấy?
Hoặc bạn không muốn tiếp tục công việc nữa, muốn nghỉ việc thì cũng nên thông báo trước 1 tháng hoặc hơn để họ có thể tìm người, chỉ bảo cho người đó thạo công việc trước khi bạn nghỉ. Dẫu biết là bạn sắp nghỉ việc, có thể từ nay về sau không còn gặp lại những người làm cùng nhưng hãy để cho họ ấn tượng tốt về bạn, về một người nước ngoài đến cuối cùng. Không nên lẳng lặng mà nghỉ làm tất cả mọi người hoang mang vì hành động quá sức trẻ con ấy.
Vậy nên, cho dù là nghỉ một ngày hay nghỉ việc hẳn, việc thông báo với người quản lý là bắt buộc. Nó thể hiện bạn là người có trách nhiệm với công việc và cũng giúp mọi người tránh khỏi những rắc rối không đáng có.
③ Nhờ người check giờ hộ
Đối với những nơi còn tính giờ theo kiểu nhập tên, nhân viên tự check thì rất dễ phát sinh vấn đề này. Một người vào đúng giờ sẽ check giờ luôn cho cả bạn mình, dù người đó đến muộn vài phút. Trước đây mình làm ở xưởng cơm hộp cũng thường bắt gặp người này giao kèo với người kia: Một người về sớm, một người ở lại làm thêm giờ nhưng lúc về check cho cả hai. Đây thật sự là một lỗi nặng bởi nó không phải là vô tình phạm phải mà là cố ý ăn gian giờ làm, gian lận tiền lương. Lỗi này nếu bị phát hiện, không đơn thuần là khiển trách mà có thể bị kiện, bồi thường và bị đuổi việc ngay lập tức.
Sự gian dối này trong mắt người Nhật là một điều rất kinh khủng. Họ không thể chấp nhận một nhân viên cố ý lừa họ làm việc chăm chỉ đúng giờ, nhận lương thưởng đầy đủ mà lại đi muộn về sớm. Một số nơi làm việc đông người nước ngoài đã bố trí camera ở nơi check thẻ, hoặc chuyển sang check bằng vân tay v.v…
Thật ra người Nhật họ biết hết các mẹo vặt khôn lỏi, chỉ là họ đang quan sát để tìm đủ bằng chứng thôi. Bạn bận việc muốn về sớm hoặc vào muộn chỉ cần thành thật báo với họ lý do rõ ràng sẽ được chấp nhận, không nên gian lận từ những điều nhỏ nhất.
Xin vui lòng không đăng lại nội dung trên trang này nếu không được phép của chúng tôi.
