③ Giai đoạn 5-6 tuổi:
Sau thời gian đầu chỉ tập trung tăng từ vựng và luyện nói, mình bắt đầu cùng con học đọc. Mình đã sử dụng sách và các công cụ sau:
Học phonics trên app Khan Kids
Ứng dụng này thì đã rất nổi tiếng nên chắc nhiều bố mẹ cũng biết rồi phải không ạ? Nội dung trong ứng dụng hoàn toàn miễn phí, bài học được chia theo độ tuổi và chủ đề đa dạng từ học bảng chữ cái, phonics đến đọc hiểu, toán và khoa học. Các bài học đều dưới dạng video có hoạt động tương tác đi kèm và “thầy cô giáo” là 5 nhân vật hoạt hình ngộ nghĩnh, vui tính nên chắc chắn bé nào cũng sẽ hứng thú học.
Mình cho con “chơi” trên app mỗi ngày khoảng 30 phút. Trong khoảng thời gian đó, không nhất thiết là con chỉ học mỗi phonics. Mình còn cho con đọc sách, làm toán hay các bài quiz về logic theo ý thích của con. Với các hoạt động trong app này, con được nghe, xem, nhìn nên khả năng nhận mặt chữ và nhớ từ rất nhanh.
Học sight words
Song song với việc học bảng chữ cái và phonics ở trên, mình cùng con học sight words. Sight words là những từ vựng phổ biến, đơn giản, xuất hiện ở hầu hết mọi mặt của cuộc sống hàng ngày. Đây là những từ mà trẻ em có thể đọc được thông qua “nhìn” (nhận biết mặt chữ) mà không cần đánh vần. Việc học sight words giúp việc đọc sách của trẻ nhanh và thuận lợi hơn.
Mình dùng lại 3 bộ sách mình đề cập ở trên nhưng ở giai đoạn này mình khuyến khích con tự đọc. Con được chọn cuốn mà con thích, không nhất thiết phải đọc hết tất cả các cuốn, vì qua giai đoạn trên thì con cũng tự thấm được một số chữ rồi.
Ban đầu, con cần sự trợ giúp của mẹ, hoặc hai mẹ con thay phiên nhau mỗi người đọc 1 câu, rồi mỗi người đọc 1 trang. Sau một thời gian, con có thể tự tin đọc một mình hết các cuốn sách trong 3 bộ này.
Ngoài ra, mình cho con luyện đọc sight words với 4 cuốn sách sau:
Đọc sách dài và nội dung phong phú hơn
Sau khi con đã đọc tốt các bộ sách đơn giản ở trên, mình mua thêm các sách dài hơn, với nhiều kiến thức và thông tin về cuộc sống, thế giới, khoa học. Cụ thể mình đã sử dụng các cuốn sách sau.
Với các cuốn này, phần lớn là mình đọc giúp con, giải thích cho con các thông tin, khái niệm mới trước. Trong quá trình đọc, mình khuyến khích con chọn 1 đoạn nào đó để tự đọc tuỳ theo ý thích của con. Đây là quá trình vừa nạp cho con kiến thức vừa dạy con đọc hiểu nên mình luôn cố gắng tương tác với con khi đọc sách. Mình không dạy mà học cùng con. Với thông tin mình không biết thì mình cùng con tra google. Mình cũng học được nhiều nhờ sách của con nên mình nghĩ việc “đồng hành” là yếu tố quan trọng nhất để giúp con tiến bộ.
Ngoài sách giấy, thì mình cũng xen kẽ học cùng con với sách trong app Khan Kids. Đọc sách ở app con được luyện nghe phát âm chuẩn và có thể đọc lại nếu con muốn. Về việc đọc lại và ghi âm mình không quá khắt khe. Mình khuyến khích con đọc nhưng nếu con không thích thì mình cũng không ép.
Luyện nghe hiểu bằng việc xem phim hoạt hình trên Netflix
Ở giai đoạn này, con bắt đầu xem được những phim mà nhân vật nói nhiều và dài hơn. Mình cho con xem chủ yếu là “Curious George” và “Lego city”. Thỉnh thoảng con cũng tự chọn phim bất kỳ mà con thích. Con được xem tuần 3 lần, mỗi lần 2-3 tập phim, tương đương khoảng 40 – 45 phút.
④ Giai đoạn 6-7 tuổi và đến hiện tại khi con sắp học xong lớp 1:
Tiếp tục duy trì việc đọc sách cùng con với app Razkids
Ứng dụng đọc sách này thì đã quá nổi tiếng nên chắc mình cũng không cần giải thích thêm nữa. Sau giai đoạn học đọc trước đó thì khi bắt đầu Razkids, con mình bắt đầu đọc từ level F chứ không đọc từ đầu nữa. Hiện tại mình đang cho con đọc trong khoảng level F đến J, tương đương với trình độ học sinh lớp 1 bản xứ và mình thấy là vừa sức với con.
Mỗi buổi tối hai mẹ con mình sẽ chọn ra 3 bài đọc, trong đó có 1 bài ở trình độ khó nhất là J và hai bài sau sẽ chọn trình độ dễ hơn. Những hôm ít thời gian và mệt thì mình sẽ cho con đọc level F thôi, nhưng cố gắng không bỏ hôm nào. Ở trình độ này thì chủ đề con đọc đã rất phong phú. Các bài đọc về thiên nhiên, xã hội, cuộc sống hay khoa học cũng có nội dung chi tiết hơn nên rất thích hợp để con được học thêm kiến thức bằng tiếng Anh.
Mình thường chọn 2 bài non-fiction và 1 bài fiction. Với những bài dài, có kiến thức mới, mình ngồi cạnh cùng đọc với con, đến đoạn có từ mới hay thông tin con chưa biết, mình dừng lại để giải thích. Sau khi đọc xong con sẽ làm quiz để kiểm tra khả năng hiểu bài. Nếu con làm sai mình sẽ quay trở lại phần nội dung đó để phân tích tại sao con sai. Hiện tại con chỉ nghe máy đọc và làm quiz, chứ không đọc lại để thu âm nữa.
Tiếp tục luyện nghe với Netflix
Con mình vẫn duy trì việc xem phim hoạt hình trên Netflix như giai đoạn trước. Hiện tại, con xem được nhiều thể loại hơn, ví dụ The magic school bus, Avatar hay The last kids on earth. Ngoài ra vào cuối tuần, thỉnh thoảng cả nhà mình sẽ cùng phim dài hoặc các show truyền hình thực tế như “Is it cake?”, “Making fun” hay “Ultimate beastmaster.”
Các hoạt động hỗ trợ khác
Ngoài các hoạt động chính kể trên thì mình cũng cố gắng cho con tiếp xúc với tiếng Anh một cách tự nhiên nhất có thể. Ví dụ, mỗi ngày mình nói chuyện bằng tiếng Anh với con thời gian không cố định, cứ có cảm hứng là hai mẹ con nói chuyện, nhưng thường là trong bữa tối và khi đọc Razkids. Mình cũng thường xuyên nghe các bài hát tiếng Anh nên con cũng nghe và học theo. Con mình thuộc nhiều bài hát của Bruno Mars, Maroon 5, Justin Bieber, nói chung là bài nào mình hay nghe và hát theo thì con cũng thuộc luôn. Thỉnh thoảng, mình cùng con làm thí nghiệm khoa học, nấu ăn, làm thủ công, thuyết trình đơn giản bằng tiếng Anh theo chủ đề con tự chọn.
Vào các đợt nghỉ dài của lớp 1, mình giao thêm bài tập cho con trong bộ sách DK workbooks, với các chủ đề địa lý (Link sách) và khoa học (Link sách). Mình cũng cho con làm toán đố bằng tiếng Anh trong cuốn Word problems của Kumon (Link sách). Ngoài ra, khi con có hứng thú với chủ đề gì, mình sẽ tìm sách hay tài liệu tiếng Anh có liên quan đến chủ đề đó để con xem tham khảo. Ví dụ có 1 giai đoạn con thích vẽ, mình mua ngay cuốn “How to doodle everywhere” cho con học vẽ. Khi con thích chơi Kendama hay chơi dây, mình lên mạng search ngay các từ khoá về các kỹ thuật chơi Kendama và chơi dây bằng tiếng Anh, tương đương với các từ khoá mà con học được trong 2 trò chơi này của tiếng Nhật.
Quay lại với việc học online 1-1 với giáo viên bản ngữ, mình vẫn duy trì cho con 1 tuần 1 buổi 30 phút trên Italki, nhưng mục đích chính chỉ là để con có thể giao tiếp với người khác ngoài mẹ, còn về hiệu quả học tập thì mình không thấy đáng kể lắm.
Một số thành quả của hai mẹ con cho tới thời điểm này:
Con mình mới thi đỗ Eiken 4 với điểm tuyệt đối ở cả hai kỹ năng nghe và đọc. Sau khi có kết quả thi Eiken 4, mình đã cho con làm thử bài đọc dài của Eiken 3 và Eiken Pre 2. Thật ngạc nhiên là con làm đúng hết cả hai. Với bài đọc ở trình độ Eiken 3, con làm khá dễ dàng và hiểu hết nội dung. Ở bài đọc trình độ Pre 2, con nói có phần con chưa hiểu được hết, nhưng con vẫn tìm thấy thông tin đúng để trả lời câu hỏi.
Con có thể thuyết trình về một số chủ đề mà con thích, với sự giúp đỡ của mẹ trong việc làm slides. Và con có thể giải thích khi nấu các món ăn đơn giản hay làm các thí nghiệm ngắn.
Chặng đường phía trước vẫn còn dài và con sẽ phải duy trì song song cả 3 ngôn ngữ nên mình biết còn rất nhiều thử thách. Tuy nhiên, cho đến thời điểm này thì mình nghĩ thành công lớn nhất của mình là đã cho con quen với tiếng Anh một cách tự nhiên và giúp con hiểu tiếng Anh là một cái gì đó cần thiết và gần gũi. Với con, việc đọc sách, xem phim, nghe nhạc, làm toán v.v bằng tiếng Anh đã giống như một hoạt động hàng ngày, chứ không phải là việc học nữa. Mình hy vọng với cách học tự nhiên này, con sẽ tích luỹ đủ kiến thức và kỹ năng để chinh phục các kỳ thi hay các chứng chỉ tiếng Anh sau này.
Hiện tại con mình mới đang học lớp 1 nên bài viết này sẽ được viết tiếp khi mình đồng hành cùng con trong các giai đoạn sau. Hy vọng là các thông tin và kinh nghiệm học tiếng Anh cùng con ở Nhật trong giai đoạn tiền tiểu học này có thể là nguồn tham khảo cho các gia đình có con nhỏ đang sống ở Nhật.
Xin vui lòng không đăng lại nội dung trên trang này nếu không được phép của chúng tôi.
